ราชวงศ์ฉิน (พ.ศ. 322–337) | Qin dynasty (221–206 BC)

ราชวงศ์ฉิน นับเป็นราชวงศ์แรกของจีนในยุคจักวรรดิ เป็นช่วงเวลาหัวเลี้ยวหัวต่อในประวัติศาสตร์จีน ในสมัยนี้เกิดการปฏิรูปครั้งใหญ่ ทั้งในด้าน การเมืองการปกครอง ด้านสังคม และ วัฒนธรรม แม้ว่าราชวงศ์ฉินจะปกครองแผ่นดินจีนในช่วงระยะเวลาสั้นๆ แต่เกิดผลกระทบต่อแผ่นดินจีน และ ชนรุ่นหลังอย่างใหญ่หลวง

รวมแผ่นดินจีนเป็นหนึ่ง

ในสมัยจ้านกว๋อ แผ่นดินจีนแฅกแยกเป็น 7 นครรัฐ คือ ฉิน เว่ย เจ้า ฉู่ ฉี เอียน และ หาน ทั้งเจ็ด รัฐทำศึกสงครามชิงอำนาจกันเป็นเวลาหลายร้อยปี รัฐฉิน นับว่าเป็นรัฐหนึ่งที่มีความเข้มแข็ง เจ้าครองนครรัฐฉินในแต่ละสมัย ได้พัฒนารัฐฉิน และขยายดินแดนเรื่อยมา การเปลี่ยนแปลงพัฒนาที่สำคัญในรัฐฉิน เกิดขึ้นในสมัย ฉินเซี่ยวกง โดยมีรัฐบุรุษ ซางยาง เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง ทำให้รัฐฉินเข้มแข็งขึ้นอย่างมาก และเป็นการวางรากฐานให้ เจ้านครรัฐฉิน รุ่นหลังสามารถรวบรวมนครรัฐทั้งเจ็ด เป็นหนึ่งเดียวกันได้สำเร็จ และสามารถสถาปนาราชวงศ์ฉินขึ้นในสมัยฉินซีฮ่องเต้

ปฏิรูปการปกครอง รวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลาง

หลังจากฉินชีฮ่องเต้รวมแผ่นดินเป็นหนึ่งแล้ว จึงมีการปฏิรูปการปกครอง จัดการปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจสู่ศูนย์กลาง ยกเลิกระบอบนครรัฐศักดินา ในส่วนท้องถิ่น ตั้งจังหวัด และอำเภอ มีขุนนางปกครองแทนเจ้าครองแคว้น กำหนดให้ตัวอักษร กฎหมาย เงินตรา และมาตราชั่ง ตวง วัด เป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วทั้งอาณาจักร มีการก่อสร้างทางรถม้า สร้างกำแพงเมืองจีน และขยายอาณาเขต

การปฏิรูปดังกล่าวได้สร้างรากฐานแก่ประเทศจีนด้านการเมืองการปกครอง การรวมชนชาติจีนเป็นหนึ่งเดียว และส่งผลต่อราชวงศ์ต่อมาที่ปกครองแผ่นดินจีน

แต่การปกครองแบบเผด็จการนั้น มีการควบคุมราษฎรอย่างเข้มงวดด้วยกฎหมายที่รุนแรง มีการควบคุมทางเศรษกิจ และวัฒนธรรม เช่น การเผาตำรา เข่นฆ่าบัณทิตที่เห็นต่าง ควบคุมความคิดราษฎร การเกณท์แรงงานอย่างหนัก ก็นำมาสู่ความล่มสลายของราชวงศ์ฉินในท้ายสุด

แผนที่ราชวงศฉิน

การล่มสลายของราชวงศ์ฉิน

ฉินชีฮ่องเต้สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 210 ก่อนคริสตกาล พระราชโอรส หูไฮ่ ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าฉินที่ 2 เนื่องจากไร้พระปรีชา ไม่เหมือนพระบิดา และมีความโหดร้าย การเกณท์แรงอย่างอย่างหนัก ในการสร้างพระราชวังอาฝางกง สุสานจักพรรดิ และกำแพงเมืองจีน จึงก่อให้เกิดกบฏชาวนานำโดย เฉินเซิ่ง และ อู๋กว๋าง การก่อกบฏได้รุกรามไปทั่วราชอาณาจักร อย่างรวดเร็ว โดยมี ทายาท และ ขุนนางเก่า ของนครรัฐทั้ง 6 ที่โดน ราชวงศ์ฉินล้มล้างไป เข้าร่วมก่อการด้วย

หลังจาก เฉินเซิ่ง และ อู๋กว๋าง ถูกทางการปรามปรามไป แต่ไฟกบฏได้จุดติด และรุกรามไปแล้ว ผู้นำกบฏที่โดดเด่น 2 คน คือ เซี่ยงอวี่ ซึ่งเป็น ทายาทขุนศึกแห่งแคว้นฉู่ และ หลิวปัง สามัญชน จากอำเภอเพ่ย ได้ทำศึกต่อไป หลิวปังสามารถนำทัพเข้าสู่นครหลวงเสียนหยาง ได้ก่อน และ ฉินอ๋องจื่อยิง ยอมจำนวน เปิดประตูเมือง ราชวงศ์ฉินถูกโค่นลง หลังจากปกครองได้เพียง 15 ปี

สุสานจักพรรดิฉินซีฮ่องเต้